Mr. J.W. Maris
Terugblikken in het verleden is ‘in’ en dan nog wel het liefst zo mogelijk in een ver verleden. Niet alleen in Nederland maar ook in het buitenland.
Wanneer men bijvoorbeeld in Frankrijk reist en een stad of een stadje, hoe klein ook, nadert, ziet men op borden, wat daar ter plaatse aan oude bezienswaardigheden te zien is.
Zo graaft men ook steeds dieper naar de ‘roots’, naar de wortels van families. Daarom is de genealogie steeds meer in trek.
Ook in onze woonplaats of directe omgeving voorkomende familienamen hebben vaak eveneens hier hun wortels. In vroegere tijden werden soms hun namen al vermeld als bekleders van openbare functies. Vandaar dan ook, dat in dit artikel iets verteld wordt over enige ter plaatse voorkomende familienamen, welke vermeld zijn in een boekwerk van
mr. dr. J.C. Maris van Sandelingenambacht, getiteld: ‘Een honderdtal Nederlandse families’, uitgegeven in 1946.
Uiteraard vormt deze groep slechts een beperkt aantal. We noemen daarvan:
De familie Van Dongen
De naam van deze familie (met een familiewapen, dat is gedeeld: in rood een rad van goud en in zilver een lelie van blauw) kwam in de 17e eeuw al veelvuldig voor langs de grensscheiding tussen Holland en Brabant. De familie stond in aanzien. Bekend was in die tijd Maarten Wouterse van Dongen, van 1688 tot 1722 schepen van Emmickhoven en Waardhuijzen, geboren aldaar omstreeks 1660. Zijn oom, Adriaen Mertens van Dongen uit Vrijhoeven afkomstig, trouwde in 1682 in Capelle. Hij kocht in 1681 de aanwas ‘de Hockelbosch’ in Zuidewijn-Capelle.
De familie Van den Hoek
Deze naam hoorde al vanouds thuis in de Langstraat. De bakermat van de familie lag waarschijnlijk in Zuidewijn-Capelle, veel vroeger ook wel genoemd ‘den hoec van d'Zuijdewinde’. Een zekere Gielis Henricks van den Hoek was omstreeks 1543 al schout van Sprang. Wanneer men een sprong voorwaarts maakt in de geschiedenis, ontmoet men Gerrit Aartse van den Hoek, burgemeester van 's-Grevelduin-Capelle, overleden in 1680.
Zijn broer, Cornelis Aartse van den Hoek was in 1709 nog schepen van 's-Grevelduin-Capelle. Het fraaie familiewapen (in zilver een schip op een golvende blauwe zee, naar links zeilend) is nog steeds te zien bij een zij-ingang van de Hervormde Kerk in Waspik, waar het in 1767 werd aangebracht.
De familie Van der Hoeven
Ook van deze familie treft men voorvaders aan, die openbare functies bekleed hebben. Reeds in het begin van de 17e eeuw was een zekere Peter Gerrit Andries van der Hoeven schout van Zuidewijn en Vrijhoeven-Cappel. Diens zoon Andries Peters wordt vermeld als secretaris van Vrijhoeven-Cappel omstreeks 1626 en als burgemeester van Capelle, omstreeks 1639.
De familie Van Clootwijk
Oorspronkelijk afkomstig uit het Land van Altena, behoorde zij tot de families, die in vroegere tijden leiding gaven als heemraden, schepen en burgemeester in onze directe omgeving. De zoon van de vroegst bekende stamvader Jan van Clootwijk, geboren omstreeks 1445, die onder Almkerk het goed ‘Clootwijk’ erfde, was in het begin van de 16e eeuw schout en heemraad van ’s-Grevelduin-Capelle. In de tijd van deze Dirk Jans van Clootwijk was het niet best gesteld in onze streek als gevolg van oorlogen en overstromingen. Deze Dirk Jans van Clootwijk moest op verzoek van de landheer een onderzoek instellen naar de situatie in Capelle. Het rapport, dat de plaatselijke toestand schetste, bevatte ondermeer de volgende passages: ‘datter zijn 104 haertsteden daerof meer dan dat een derden deel leeft van den heijligen geest ende aelmisse; dat huere pastoer affirmeert datter zijn 550 communicanten en dat zij en niet weten hoe groot tselve dorp was, onbedijct en alle dage ondervloije’. Het was een somber tijdsbeeld, dat ik u niet wilde onthouden. Nog verscheidene generaties nadien vervulden openbare functies in 's-GrevelduinCapelle en Zuidewijn-Capelle.