Het jaar 1886

Het jaar 1886, het jaar waarin de spoorlijn kwam, was in velerlei opzicht voor onze drie voormalige gemeenten en haar inwoners een roerig jaar. Allerlei nieuwigheden gingen het dagelijks leven doen veranderen en waren een voorbode van de twintigste eeuw,

waarin de wereld een heel ander gezicht zou krijgen.
Bijlage: Een artikel in de ‘Echo van het Zuiden’ van 3 oktober 1886 over de opening van het baanvak Zwaluwe-Waalwijk van de spoorweglijn Zwaluwe-'s-Hertogenbosch (De schrijver spreekt over ‘spoorweglijn Waalwijk-Zwaluwe’ !).

DE ECHO VAN HET ZUIDEN - 3 OKTOBER 1886
Ingezonden stukken.
(Buiten verantwoordelijkheid van de redactie)
Opening van de spoorweglijn Waalwijk-Zwaluwe

Als het waar is, wat zoo nu en dan vernomen wordt, dan zal op 1 November e.k. de lang verbeide dag aanbreken, dat ook Waalwijk verbonden zal zijn aan het groote wereldnet met een wezenlijken spoortrein.
Deze schoone gemeente , zeide de tegenwoordige burgemeester bij zijne intrede (Z.E.d. achtb. had toen zeker nog niet de eer hare environs te kennen), ja , voor die schoone (sedert de geboorte van het vuilniskarretje) gemeente zal die eerste dag, waarop het zwarte monster zijn stoomfluit hier zal doen hooren, de eerste dag zijn eens nieuwen levens.
Wat zal er veel veranderen.
Ja, er zal veel veranderen, omdat nog zoovele veranderingen in Waalwijk en omstreken gewenscht zijn.
Het geniepige en kwaadaardige gedeelte van Sprang's bevolking, en het plaag- en vechtzieke gedeelte van Waalwijk’s en Besoijen's inwoners, zal geheel van karakter veranderen en voortaan in vrede met elkander leven. Zoodra men zijne bespaarde penningen, in plaats van ze te besteden aan jenever tot nadeel van lichaam en ziel, aanwendt om zich door dat zwarte monster naar ander oorden te doen verplaatsen, zal men zien, dat de wereld zich ook uitstrekt buiten de grenzen van Waalwijk, Besoijen en Sprang, en dat moet leiden tot verdraagzaamheid, en het onbeschaafde, strijdlustige gepeupel doen zien, dat het niet op een lijn staat met de Kaffers.
Maar nog meer veranderingen in deze schoone gemeente zullen het gevolg zijn van de verbinding met het wereldnet.
Behalve, dat men voortaan dagelijks de straat van gemeentewege zal zien reinigen van allerlei excrementen, (die nu een gansche week blijven liggen, zoo zij door verdroging niet opstuiven en onze neusgaten vullen), en zulks met behulp van handkarretjes a l'instar van Amsterdam, behalve dat, zeg ik, zal men nu eindelijk ook de Stationsstraat moeten herscheppen in eens doorwaadbare straat, voorzien van eene behoorlijke rioleering.
Daarvoor zal geld noodig zijn, maar dat is er gemakkelijk te bekomen zijn, converteering der gemeentelijke schulden en het uitschrijven een nieuwe geldlening.
Nu heeft de secretaris der gemeente het waarschijnlijk wel te druk met zijn negotie in wijn en gedistilleerd, zijn bijbaantje van schatter voor de ongebouwde eigendommen, en andere bijbaantjes, om de stukken voor die conversie in orde te maken, tijdens dat zij nog met voordeel kan plaats hebben, maar dat is niets , dan heffe men maar meer opcenten op de rijks personeele belasting en verhooge slechts den hoofdelijken omslag.
Nu zal men vragen: maar kan de burgemeester die zaak niet ter hand nemen ? Doch men zij ten allen tijde billijk. ZEdA, is nog sinds korten rijd tot dat eerbaar ambt geroepen , il pour savoir quelque chose, il lefaut avoir appris.
En bovendien, ZEdA. heeft het ook nog al volhandig. Heeft hij niet moeten waken , dat ook enkele van de grootste koffiehuizen tijdig sloten , dat de kapel van Chrispijn hare jaarlijksche aubades volgens eenwenoud gebruik op St. Jan staakte, heeft hij niet gezorgd voor het wekelijksch ophaler der vuilnis , is hij niet hulp-officier van justitie (als zoodanig staat hij beneden den officier van justitie), heelt hij niet het oog te houden op een tal van ondergeschikten, zooals daar zijn, behalve het personeel der secretarie, één veldwachter , twee nachtwakers met waakhondjes , en eenige onderwijzers. (Zou het niet twijfelachtig zijn of die laatstgenoemde heeren wel juist tot de ondergeschikten van den burgemeester behooren ? In allen geval zijn zij meestal bekwamer dan de meeste plattelands-burgemeesters.)
Ja , er is nog veel te veranderen en te verbeteren, als het spoor van hier gaat rijden en de vreemdelingen deze schoone gemeente komen bezoeken.
Het gemeente-uurwerk van Capelle zal nu wel in orde gemaakt worden, en de, burgemeester van Moerklei zal nu ook wel meer het gewicht zijner betrekking gaan gevoelen, en tot de ervaring komen, dat. 't allen geen koks zijn die lange messen dragen.
De bakkers zullen niet langer het brood bezorgen bij de klanten met hunne zweeterige handen of onder hunne zweeterige armen, maar in een mandje , zooals dat elders geschiedt, anders begeeren die vreemdelingen het brood niet meer.
Voortaan zal men gemakkelijker , goedkooper en beter gebakken brood uit andere plaatsen kunnen betrekken.
Ook de kasteleins zullen wel middelen behooren te beramen om vreemdelingen te lokken. Willen ze hunne nering niet zien verloopen , zullen zij in de eerste plaats moeten zorgen voor eene zeer zindelijke bediening van uitgezochte waren, en ten andere zich behooren toe te leggen op welwillendheid en vooral beleefdheid tegen het publiek, want zij kunnen er zeker van zijn, verzetten zij de bakens niet, beter deskundigen op hun gebied zullen hun eene doodelijke concurrentie komen aandoen in deze schoone en nijvere gemeente.
Overal waar de spoortrein is gaan rijden heeft men weldadige veranderingen zien komen op allerlei gebied.
Dat feit wordt dan ook algemeen erkend als een weldaad.voor het algemeen.
Zeer zeker zal het dat zijn voor deze gemeente met haren niet gering te schatten handel en haren kolosalen tak van industrie.
Laat ons feest vieren bij de op handen zijnde opening van de spoorlijn Waalwijk-Zwaluwe !
Laat ons dien dag de driekleur ontplooien en dronken zijn van vreugde (niet van te veel jenever, als je belieft) !
Harmonie-gezelschappen laat uwe tonen hooren , liedertafel zingt hoogste lied !
Kerken doet een juichtoon hooren van dankbaarheid jegens den schepper van katholiek, protestant. en Israëliet en ook van spoortrein !
Maar wie zal de leiding der feestelijkheden op zich nemen ?
Het dagelijksch bestuur behoort het initiatief te nemen en late zich door een commissie assisteren.
Maar dan spoedig, want slechts drie weken resten. Laat des noods de conversie nog maar wat rusten.
Mocht 't tot een feestdag komen, dan zij de burgemeester tevens niet te sikkeneurig op het sluitingsuur van koffiehuizen , maar dan zij hij dien dag eens bijzonder vrijgevig. Zijn prestige zal er niet onder lijden. Integendeel !
Er zal dien ding wel wat moeten worden gespeechd, maar dat is toch zoo’n bezwaar niet. In drie weken tijds kan men licht een speech klaar maken, of laten klaar maken. Er zijn nog L. v. D's, boekdrukkers en onderwijzers genoeg om speeches voor anderen te fabriceeren. .
Ik heb gezegd en ook ik heb de eer. •