DE OFFICIËLE OPENING VAN "ONS HUIS"
OP VRIJDAG, 13 NOVEMBER 1992
M. van Prooijen
Vrijdag, 13 november 1992, zal in de annalen van onze vereniging als een belangrijke en feestelijke dag vermeld blijven. Ondanks de datum geen ongeluksdag maar een blijde dag; daar kon het buiige karakter van het weer niets aan afdoen. Het liep alles toch nog wonderwel mee, zodat burgemeester Ockels tussen de regenbuitjes door de openingshandeling in de openlucht "droog" kon verrichten.
Omdat "Ons Huis" te klein was om alle genodigden, zowel gasten als leden der vereniging, te kunnen herbergen, waren we samengekomen in het "Buurthuis" (de voormalige openbare school) in de Schoolstraat te Capelle, vrijwel in de onmiddellijke nabijheid van "Ons Huis" gelegen.
Openingswoord van de voorzitter.
Om 15.30 uur kon de voorzitter het college van burgemeester en wethouders en de overige gasten met een welkomstwoord begroeten. In het bijzonder richtte hij zich tot de burgemeester, want, aldus de voorzitter, u hebt zich op mijn verzoek onmiddellijk bereid verklaard om de hoofdrol te spelen in de plechtigheid van deze middag. Wij allen zijn daar bijzonder blij mee en wij verheugen ons daarover.
Al vóór de aanvraag van de officiële bijeenkomst was er in het "Buurthuis een gezellige sfeer.
Want in de loop van de afgelopen jaren zijn er toch - ik kan niet zeggen regelmatig - maar toch van tijd tot tijd contacten geweest tussen het gemeentebestuur en het bestuur van onze vereniging over de behoefte van onze vereniging aan huisvesting en de mogelijkheden, die ons dorp daarvoor zou kunnen bieden. Welnu, wij hebben steeds een open oor gevonden bij u en bi j het college. Natuurlijk was het zo, dat ook het gemeentebestuur geen ijzer met handen kon breken, maar u hebt wel begrip gehad voor onze problematiek en u hebt met ons mee willen denken, evenals het college over de realisatie van de - zo leek het toen althans - zich in de komende jaren aanbiedende mogelijkheden voor huisvesting van onze vereniging. De contouren van die oplossingen waren dikwijls nou niet zo helder, ik moet zelfs zeggen, voor ons waren ze veelal schimmig en wat verhuld in de nevelen van de toekomst. En kwam er zo nu en dan ineens een oplossing wat duidelijker naar voren, dan bleken weer andere belangen te prevaleren. Natuurlijk hadden wij er wel enigszins begrip voor, dat het ongetwijfeld belangrijke motieven waren binnen het kader van het gemeentelijk beleid, die voorrang eisten voor andere gevallen. Maar dat neemt niet weg, dat dan de oplossing van onze huisvesting weer enkele jaren naar de toekomst werd verschoven. Dit heeft ons tot denken gebracht. Het is nog altijd zo geweest en dat geldt ook nu nog steeds, dat degene, die zichzelf helpt, het beste is geholpen. Bij ons ging steeds meer de gedachte vaste vorm krijgen dat we moesten streven naar een eigen gebouw en niet wachten tot er misschien een kleuterschool of een lokaal van een ander gebouw beschikbaar zou komen, neen, een eigen home. En het was duidelijk dat we daarvoor geld moesten hebben. Welnu, u weet het allemaal: we hebben in de loop der jaren boekjes uitgegeven, die brachten - dat mogen we rustig zeggen - een aardige duit in het zakje.
De voorzitter tijdens zijn openingsrede.
Er werden film- en diavoorstellingen gegeven en die hebben de inhoud van dat zakje nog wat voller gemaakt. Bovendien steeg de opbrengst van de contributie, want het aantal leden groeide, mede dankzij de aantrekkelijkheid van ons halfjaarlijks orgaan "Bruggeske", kunnen we erbij zeggen, en dat alles bracht ons tot het moment, waarop we de conclusie konden trekken:”nu zouden we wel iets kunnen doen". Want één 8ding stond ons heel helder voor ogen: "wij willen geen schulden maken". Wanneer we iets doen, moeten we het kunnen doen van ons eigen geld. Toen we op een gegeven moment dachten dat we zover waren, hadden we daarbij de hulp van het gemeentebestuur nodig. Toen het gemeentebestuur, op ons verzoek, ons ter beschikking stelde het oude telefoongebouwtje, dat in gebruik was bij gemeentewerken als opslagplaats, toen mochten wij dat van u gratis gebruiken voor de opslag van de oude gebruiksvoorwerpen en de oude werktuigen die wij reeds verzameld hadden en nog zouden bijeenbrengen. Daarna begon de idee vaste vorm te krijgen, dat datgebouwtje een bruikbare definitieve oplossing zou kunnen zijn voor ons probleem. We hebben contact met het gemeentebestuur opgenomen en we hebben het gebouwtje van de gemeente kunnen kopen voor een zeer aantrekkelijke prijs, te weten dezelfde prijs als de gemeente er zelf voor betaald had, n.1. f. 15.000, —, en toen zijn we aan het werk gegaan. En nu vinden we het erg prettig u te laten zien wat we met uw gebouw - nu ons gebouw - gedaan hebben, hoe we het verbouwd hebben en hoe we de lambrisering uit de voormalige burgemeesterskamer in het gemeentehuis, in ons gebouw hebben verwerkt. Al met al, dames en heren, het is een duidelijke zaak, men kan een paar centen hebben,maar het was natuurlijk ondanks onze zelfwerkzaamheid niet tot stand gekomen zonder de medewerking van het gemeentebestuur tot overdracht van het gebouw.
Aandachtig luisterde het gezelschap naar de speeches.
Daarom verheugt het ons en is het voor ons een grote eer, burgemeester, dat u vanmiddag als hoofd van het gemeentebestuur ons gebouw officieel voor ons wilt openstellen. Daarvoor wil ik u nu graag de gelegenheid geven om het woord te voeren. Daarna, dames en heren, wanneer het weer blijft, zoals het nu is, proberen we tussen de buien door naar het gebouw te gaan om de burgemeester in de gelegenheid te stellen de feitelijke openingshandeling aldaar te verrichten.
Rede van de burgemeester
Geacht bestuur, dames en heren,
Er wordt wel benauwd naar buiten gekeken, maar ik ben ervan overtuigd, dat het niet zo rampzalig wordt als de keer, dat ik in een andere gemeente met een kraan bij een school in een grote sneeuwstorm een handeling moest verrichten. De enigen, die naar buiten gingen, waren de burgemeester en de chauffeur van de kraan. De anderen bleven allemaal dralend achter, hopend, dat de burgemeester niet ten onder zou gaan. Zo erg zal het nu wel niet worden.
Ik heb het archief geraadpleegd, want wanneer je bij een heemkundekring komt, dan moet je toch wel eerst even in de archieven neuzen. De heemkundekring doet dat zelf ook geregeld.
Ik heb begrepen, dat op een gegeven moment de heren Konings en Rozenbrand in 1980 bij de burgemeester kwamen, ik denk bij burgemeester Buijnink. Zij wilden voor hun hobby een soort oudheidskamer hebben, iets dergelijks werd naar voren gebracht. Ik vond daarover een keurig memorandum van mijn voorganger.
Ik dacht, de echte drammers - ik bedoel dat in positieve zin - waren aanwezig. Zij kregen het advies: Gaat u maar eens naar de heer Smits en de heer Rehm, de streekarchivaris. Nou, de heer Smits is nog steeds bij de gemeente actief om allerlei zaken op de rails te zetten en ik dacht dat is vast wel een goed advies. Maar alle dingen zijn kennelijk in de week gezet, want het was pas februari 1984, toen er een werkgroep bijeen was. Ik pak er maar zo nu en dan wat uit. En toen bleek, dat die heren dat helemaal handig voor elkaar hadden, want ze vonden de heer Van Prooijen bereid het voortouw te nemen. Nou, ik hoof het niet langer uit archieven te halen hoe het allemaal in elkaar zit, want ik dacht, nou, dat hebben ze even goed voor elkaar gekregen en de heer Van Prooijen heeft niet alleen het voortouw genomen; hij heeft soms bijna alle touwen in handen genomen, gewoon uit enthousiasme om allerlei zaken voor elkaar te krijgen. En ik geloof, dat we vandaag wel kunnen zeggen, dat zulks heel goed gelukt is. Het was op 8 mei 1984, dat de officiële oprichting van de vereniging een feit werd en daarover werd uiteraard ook het college van B. en W. bij brief geïnformeerd. Later hebt u ook een kafmolen in bruikleen gekregen. Daarbij is u geschreven dat u als een goed huisvader daarvoor moet zorgen en dat u ook eens moet nadenken over een eventuele verzekering. Dus ik ben benieuwd hoe dat allemaal gegaan is (interruptie van de voorzitter: ”die is verzekerd”). Dat is geruststellend.
Wat ik ook tegenkwam, waar nogal veel brieven over geschreven zijn, dat is over de oude ansichten. Op een gegeven moment is er een boekje uitgekomen met oude ansichten van de gemeente. De oud-gemeentesecretaris Zonneveld had zich met de voorbereiding daarvan belast. Nu zaten we met het probleem, dat de uitgever weer wat wilde verdienen. Dat schreef hij niet, hij schreef dat er weer zo'n geweldige behoefte aan was en dat de bevolking erop zat te wachten. Maar hij bedoelde: ”de uitgever moet ook verder en de schoorsteen moet ook roken”. Het gemeentebestuur en dat is in de verdere tijd ook zo gegaan, dacht hoe komen wij daarvan af, weet je wat, wij sturen het aan de Heemkundekring. Die heeft zich daarmee beziggehouden en het is kennelijk voor elkaar gekomen. Waarom ik dit aanhaal? Er zijn nogal eens zaken, die bij het gemeentebestuur terecht komen en waarvan we zeggen: kijk dat is nu iets waarvan het belangrijk is dat er aandacht aan besteed wordt en dat typisch past in het historisch perspectief van de gemeente, en dan gaan we daarmee naar de Heemkundekring en dan hoor je nooit:” neen, dat doen we niet, gemeentebestuur doe dat zelf maar". Neen, de Heemkundekring pakt allerlei dingen altijd positief op en doet gewoon veel meer dan je zou mogen verwachten en daarvoor vanuit het gemeentebestuur bijzonder veel dank. Het is niet zo, dat er alleen verzameld wordt, het is ook niet zo, dat er alleen maar een hobbykamer of een oudheidkamer zou moeten komen, maar men is ook zeer actief in het organiseren. De Heemkundekring betekent voor Sprang-Capelle en wijde omgeving heel veel. Al die zaken, die georganiseerd worden en waar mensen bij betrokken zijn, zijn niet alleen bijzonder leuk maar ook heel belangrijk. Zo hield de Heemkundekring nooit op, en de voorzitter drammer nr.1, bleef kloppen over de huisvesting.
Eninderdaad het gemeentebestuur was met allerlei gedachtenkronkels bezig hoe het eigenlijk zou kunnen en dat had allerlei andere ideeën. Dat zei: "we moeten het allemaal nog eens op een rijtje zetten; kan die Heemkundekring nou niet eens even wachten, misschien kunnen we het een beetje anders doen". Maar de Heemkundekring, eigenwijs als ze behoren te zijn, hield vol. Daarvoor verdienen ze lof, want mensen die niet vol houden, die laten zich dan weer wat aanleunen. U hield vol, men wilde zelf iets doen. Men is een vereniging met volstrekt veel eigen initiatief en dat is gebleken, want vandaag gaan we het gebouw van de Heemkundekring openen. Onze excuses, dat we u een beetje lang hebben laten wachten, maar bij ons was inderdaad een afweging van een aantal zaken, u hebt dat begrepen. Als oud gemeentebestuurder brengt u altijd veel geduld op voor het gemeentebestuur. Dat stellen wij op prijs. Het is voor elkaar gekomen. En nu heb ik nog een paar kreten staan.
Men is niet alleen bezig allerlei dingen te organiseren maar ook om allerlei panden te behouden. Naar het pand Nieuwevaart 1 werd altijd met argusogen gekeken. Nou, dat is in ieder geval thans weer het aanzien waard, meer dan waard. Het is wel zo, dat we concessies hebben moeten doen in het gebruik. Het moet ook functioneel zijn, anders kan het niet, dan is het onbetaalbaar. Daarnaast is het spoorweghuisje behouden. Het gebruik gaan we invullen. De monumentencommissie, waar de Heemkundevereniging en de heer Van Prooijen in het bijzonder, veel aandacht aan besteed heeft, is gestart. Wethouder Konings is daarmee vol enthousiasme begonnen. We hebben gemerkt, dat er ook ontzettend veel foto's bij de provincie zijn.
FOTO
Burgemeester E.B. Ockels tijdens zijn toespraak.
Het schijnt, dat de provincie, als grote wakende broeder, heel Sprang-Capelle heeft gefotografeerd, waar wij geen weet van hadden. Maar ze dachten kennelijk, dat het een soort museumdorp was. Hoe het ook zij, wij kunnen misschien iets met die foto’s doen en u ook! En wat is er dan nog nodig. Er wordt een prachtig periodiek uitgegeven. U hebt schitterend alles voor elkaar. U hebt een heleboel leden. Het is allemaal schitterend. Ik heb nog een klein wens je en dat is, dat ik hoop, dat u in staat zult zijn om ook tijdig jongeren in het bestuur te betrekken opdat de zaak voortgang kan vinden. Het is fantastisch wat u allemaal met elkaar doet en we hebben grote waardering voor de mensen, die de kar nu trekken, maar je moet voort en dan hoop je, dat ook jongeren, die wel geïnteresseerd zijn, een stukje medeverantwoordelijkheid erin willen en kunnen gaan dragen. Als ook dat nog voor elkaar mag komen, dan denk ik dat voor de Heemkundekring met al het enthousiasme hier, met al het echt erbij betrokken zijn, een zeer goede toekomst is weggelegd. We gaan met zeer veel vreugde het gebouwtje bekijken, waaraan veel tijd en energie besteed is, juist door de oude rotten in het vak, die daar alle waardering voor verdienen en die niets liever zullen willen, dan dat de zaak steeds voortgang kan blijven vinden. Wij hebben geen bloemetje meegenomen, maar ik zal u straks oen enveloppe met inhoud geven, want we worden al verstandiger. U wilt altijd alles zelf doen, met uw eigen geld. Nou dan is het uw eigen geld. Het is uiteraard maar een klein beetje want anders krijg ik op mijn kop van het college. Maar elk beetje helpt. Ik wens u alle succes.
III
DANKWOORDEN VAN DE VOORZITTER
Burgemeester, heel hartelijk dank voor alle lovende woorden aan ons adres. Wij doen het echter wel eens een tikkeltje anders dan het gemeentebestuur denkt. U sprak over dat boekje met ansichten van Sprang-Capelle. Het eerste boekje werd uitgegeven door "de Europese Bibliotheek", te Zaltbommel, die dacht met een vervolguitgave met onze foto's veel te verdienen. Het bestuur van onze Heemkundevereniging heeft echter gedacht, "wat de uitgever kan, dat kunnen wij ook", misschien nog beter, want wij doen dat dan op een andere manier, d.w.z. meer foto's en toch goedkoper. We hebben onze foto's niet aan Zaltbommel gegeven, maar zelf een fotoboekje uitgegeven en dat heeft meer dan f. 20.000, -- netto opgebracht. Daarvan hebben we ons gebouwtje gedeeltelijk gekocht en verbouwd. Dus we doen iets wel eens anders dan u ons vraagt. Maar, in elk geval, zijn we heel blij met de goede verstandhouding met het gemeentebestuur, met u, met de wethouders, met name met wethouder Konings, die begrip heeft voor een van onze doelstellingen: de monumenten in de gemeente te behouden. Dat is een zaak die ons nauw aan het hart ligt en we hopen, dat het werk van de toekomstige monumentencommissie ertoe zal leiden, dat de gemeente veel geld gaat uitgeven voor behoud van de plaatselijke monumenten. Burgemeester nogmaals heel hartelijk dank voor de woorden, die u hebt gesproken en voor de handeling, die u straks gaat verrichten.
Wij hebben een bloemetje voor u, met de bedoeling dat u het doorgeeft aan uw vrouw.
De voorzitter dankt burgemeester Ockels met een boeket voor zijn medewerking aan de officiële opening.
Hartelijk dank, nogmaals, gemeentebestuur, voor uw medewerking om het gebouw voor een heel redelijke prijs aan ons te verkopen. Voor die prijs hadden we het zelf niet kunnen bouwen. En wat we ervan gemaakt hebben, ik hoop, dat u daar straks tevreden over zult zijn: we hopen een goed gebruik van het gebouwtje te gaan maken.
Dames en heren,
Ik denk, dat het verstandig is, dat we nu eerst een consumptie gebruiken. Sommigen hebben al een consumptie, maar er zijn nog verschillende personen die nog in het geheel geen consumptie hebben gehad. Het lijkt me juist, dat die eerst hun bonnetje verzilveren en daarna proberen we - ja, het is nu mooi weer, dus laten we niet te lang wachten - om naar het gebouw te gaan. Ik heb echter nog enkele dingen te zeggen. In die tussentijd kunnen de consumpties rondgebracht worden. Dan gaan wij verder met ons programma.
Dames en heren,
Er is natuurlijk heel hard gewerkt. We hebben een aantal noeste werkers gehad, die vele uren hebben besteed aan de verbouw en de inrichting van ons gebouw. Het waren enkele holle ruimten en daar is eigenlijk een prachtig verenigingsgebouw van gemaakt, aangesloten op riolering en waterleiding.
Deze werkers zou ik graag willen bedanken met een bloemetje. Dat zijn de heren Govert van der Schans en Bert Rosenbrand die het timmerwerk, metselwerk, sanitair, tegelwerk, keuken, toilet, kamers, trappen, zolder, brandvrije kast en de lambrisering tot stand hebben gebracht. Hartelijk dank voor uw bijdrage.
Dan zijn er een aantal mensen, die geheel belangeloos uren hebben doorgebracht met het verven van muren, plafonds en trappen.
Woorden van dank en bloemen voor Bert Rosenbrand.
Dat zijn de heren T.H. Michael, C. Schalkwijk, Wagemakers, C. Kleinloog en W. Verduin. Ook die wil ik graag een bloemetje geven als een klein bewijs van onze dank. Kleinloog is niet aanwezig maar we zorgen wel dat die zijn bloemetje krijgt. Hun allen betuig ik onze grote erkentelijkheid.
Ook de heer Eisvogel wil ik graag bedanken voor alles wat we van hem mochten ontvangen in de vorm van deuren enz. Er moest ook schoon gemaakt worden. De dochter van de heer Rosenbrand, mevrouw Thea Snijders-Rosenbrand, heeft daar heel erg haar best voor gedaan en die wil ik ook graag met een bloemetje onze waardering betuigen. U bent nog tot het laatst toe bezig geweest!
Dan, dames en heren, is er een persoon, die enorm veel heeft gedaan en dat is de heer Wijnand Konings. Dat is een man met gouden handen en een man, die bijna vanaf zijn geboorte verzameld heeft, want het is onvoorstelbaar, wat voor soort verzamelingen die man heeft: van spijkers en sleutels tot kaarten en foto's, te veel om op te noemen. U zult er in het gebouwtje veel van zien hangen, want het is niet allemaal eigendom van de Heemkundevereniging, maar hij heeft het allemaal opgehangen, ik neem aan met de stellige bedoeling, dat het daar ook blijft. Ook van de week is Konings samen met zijn vrouw, weer heel druk bezig geweest. En ik zou graag met een bloemstukje daarvoor onze waardering en onze dank willen betuigen.
De heer Rosenbrand, onze secretaris, vooral de laatste tijd vanwege zijn ziekte wat minder mobiel, heeft desondanks de supervisie gehad over de gehele verbouwing en daarvoor wil ik graag onze dank tot uitdrukking brengen.
foto
Met bloemen onderstreept de voorzitter zijn dank aan de heer J.D.H.E. Eisvogel
foto
In afwachting van de officiële opening.
Dames en heren.
Het is de bedoeling dat we nu naar het gebouw gaan, om de openingshandeling bij te wonen. We kunnen daarna echter niet allen gelijk naar binnen. Dat moet in groepjes van 25 a 30 personen, anders kunnen we niets zien. Maar vóór we gaan, wil ik het glas heffen en een dronk uitbrengen op ons nieuwe onderkomen. Ik spreek daarbij de wens uit dat ons nieuwe huis vele jaren dienstbaar zal zijn aan onze vereniging en onze leden ten dienste van Sprang-Capelle en haar bevolking. Dank u wel, dan gaan we nu onze jassen aantrekken.
De heer W. Konings vraagt nog het woord en spreekt als volgt: "De heer Van Prooijen kijkt me al een beetje verbaasd aan. Maar nu wil ik die bos bloemen, die daar nog staat, geven aan mevrouw Van Prooijen, voor de vele, vele uren, dat ze haar man heeft moeten missen, omdat hij zich zo geweldig voor de Heemkundekring heeft ingezet."
De voorzitter: "Dames en heren, laten we eerst onze consumptiebonnen binnen maar verzilveren want het begint al te regenen."
Na een poosje gewacht te hebben was de regenbui voorbij en gingen we met ons allen naar "Ons Huis”.
IV
De openingshandeling
Tijdens de speeches in het Buurthuis stond "Ons Huis" aan het begin van de Schoolstraat, stil en verlaten, te wachten op wat er komen zou. 
De gasten verzameld achter het hek, om de openingshandeling bij te wonen.
Drie vlaggen, die van het Rijk, de provincie en de gemeente, afzettingshekken, alsmede een laken aan de muur, dat kennelijk Iets bedekte, wezen er echter op, dat er iets stond te gebeuren.
Toen de vrolijk kwetterende stoet uit het Buurthuis achter de hekken was gearriveerd, kon burgemeester Ockels de openingshandeling verrichten. Met een forse ruk trok hij het laken van de muur, waardoor de muurplaat onthuld werd, die een ieder duidelijk maakt, dat dit gebouw de zetel is van de
HEEMKUNDEVERENIGING
SPRANG-CAPELLE E/0 (3)
Vervolgens ontsloot de burgemeester de deur om, na de sleutel aan de voorzitter te hebben overhandigd, als eerste officieel naar binnen te gaan, daarmee manifesterende, dat "het gebouw" vanaf dat moment zowel voor de leden als voor de heemkundige informatie-behoevenden ter beschikking staat.
"Ons Huis" was officieel geopend!
Binnen was een kleine heemkundige tentoonstelling ingericht. Aan de muren kon men allerlei ingelijste foto's van de voormalige gemeentehui zen, de wapens der voormalige gemeenten alsmede andere beelden uit het verleden van Sprang-Capelle en oude landkaarten bekijken.-
(3)
De plaat is vervaardigd en geschonken door Wout Dekkers, Nederveenweg 12. Tijdens de speeches in het Buurthuis kon de voorzitter de heer Dekkers niet voor de muurplaat bedanken teneinde niet op de opening vooruit te lopen. Maar op deze plaats gaat een woord van grote erkentelijkheid uit naar de heer Dekkers.
De voorzitter wijst de gasten op het verklikkerlampje in het vloerkleed, dat aanduidt dat de lamp in de kelder nog brandt.
Op de tafel waren eveneens alle verschenen nummers van "Bruggeske" en andere boeken uitgestald, terwijl op zolder vele "oude" werktuigen en gebruiksvoorwerpen uit overgrootmoederstijd waren opgehangen en opgesteld. Vitrines vol met oude foto’s, distributiebescheiden en persoonsbewijzen uit de jaren 1940-45, oud schoenmakersgereedschap, oude sleutels enz., deden het verleden herleven. Iedereen bleek opgetogen zowel over de inrichting van het gebouw als over de tentoonstelling.
V
De "Open dag op zaterdag 14november 1992
Op de dag, volgende op de officiële opening, hielden we "open huis" enerzijds voor de leden, die verhinderd waren de opening bij te wonen en anderzijds uiteraard voor andere belangstellenden.
Het gebouw en de tentoonstelling oogsten wederom veel lof, met als gevolg, dat diverse bezoekers als lid tot onze vereniging toetraden.
Moge "Ons Huis" vele jaren op een doelmatige wijze voorzien in de behoeften van onze vereniging.
De inhoud van de vitrines op de zolder boeiden vele bezoekers.
Joh. Rosenbrand en W. Konings.Dit hadden zij in 1980 ook niet durven denken.